Met een stans kun je vormen uit verschillende materialen drukken. De metalen messen drukken de vorm met grote kracht uit het materiaal. Stansen kan onder andere met metaal, leer, vilt, kunststof en papier.

Wanneer je thuis graag knutselt, ben je vast wel eens een hobby stans tegengekomen. Hier kun je standaard stempels voor kopen om mooie versieringen voor kaarten mee te maken. Standaard zijn bijvoorbeeld vormen voor kerst- en huwelijkskaarten, of papieren wikkels voor cupcakes. Maar industrieel gemaakte stansartikelen kom je ook regelmatig tegen. Bijvoorbeeld bij hekwerken, auto-onderdelen en machineonderdelen, maar ook op maat gemaakte visitekaartdoosjes en ander papierwerk. Stansen wordt ook vaak gecombineerd met bedrukking en met embossen, om tegelijkertijd reliëf in de vorm te drukken.

Stansen of ponsen

Veel mensen halen stansen en ponsen door elkaar. Met een pons druk je ook een figuurtje uit, maar gaat het om de kaart, of het vel dat eromheen zit. De meest bekende en simpele vorm van ponsen is met een perforator een gaatje maken in papier.

Met stansen gaat het juist om de uitgedrukte vorm, het materiaal dat om de vorm heen zit wordt verwijderd en is het restmateriaal. In de praktijk worden de termen ook in het bedrijfsleven vaak door elkaar gebruikt.

Verder gaan waar de snijmachine stopt

Een papier stans wordt meestal gebruikt voor vormen die je met een snijmachine niet kunt snijden. Dit gaat meestal om ronde vormen, of vormen uit het midden van het papier.

Een ander voordeel van papier stansen is dat er meteen vouwlijnen kunnen worden aangebracht door de lijnen te rillen. Zo kunnen er ook ontwerpen voor allerlei soorten dozen gemaakt worden met een stans.

Voor erg gedetailleerde ontwerpen wordt vaak een andere methode gebruikt. Namelijk stansen met behulp van een laser.

Laser stansen van papier

Met een laser kun je met extreem grote precisie een zeer gedetailleerd ontwerp uitstansen. De laserstraal oefent geen druk uit op het materiaal en door speciale lasers, met de juiste instellingen voor papier en karton, te gebruiken heb je ook geen last van rokerige randen.

Bij een conventionele stans moet een stansmes speciaal gemaakt worden per ontwerp, bij de laser is een computerontwerp voldoende. Hierdoor is stansen van papier met een laser niet alleen interessant voor erg gedetailleerde ontwerpen, maar ook als je er maar een paar nodig hebt. Een conventionele stans is aantrekkelijk voor grote oplagen en terugkerende projecten.

De combinatie van technieken maakt de mogelijkheden van papier stansen eindeloos. Van unieke kaarten, kartonnen presentatieborden, luxe verpakkingsdozen, tot huis-tuin-en-keuken ontwerpen met een hobby stans. Door drukwerk, embossen en stansen te combineren, worden er de meest unieke ontwerpen gerealiseerd.

Bron: Marcol BV